Mantelzorg bespreekbaar maken verhoogt welzijn en retentie

Eén op de vijf werknemers is naast de job actief als mantelzorger. Inzetten op een mantelzorgvriendelijk hr-beleid biedt voordelen voor de werknemer, de samenleving én de werkgever. Bij Aquafin sluit zo’n beleid aan bij de visie op medewerkerswelzijn van de organisatie. “Maatwerk is de oplossing voor de behoeften van werknemers die ook aan mantelzorg doen.”

Mantelzorgers vormen een enorm maatschappelijk kapitaal. Hun arbeid vertegenwoordigt het equivalent van 121.000 voltijdse banen in België. Een werkbare combinatie van een betaalde job met mantelzorg zorgt voor een lager ziekteverzuim. Dat blijkt uit onderzoek van Mantelzorgnetwerk. “Het is belangrijk dat de mantelzorger het engagement weet te volhouden”, aldus Hilde Weckhuysen.

Mantelzorg bevragen

56 procent van de deelnemers aan een webinar van HRmagazine over mantelzorg geeft aan dat een gebrek aan informatie het voornaamste obstakel is op weg naar een mantelzorgvriendelijk hr-beleid. Een steviger draagvlak bij het management zou daarbij helpen. Hilde Weckhuysen: “We zien succesverhalen op de plaatsen waar dat draagvlak aanwezig is. Vaak kadert het binnen het duurzaamheids- en welzijnsbeleid.” Mantelzorgnetwerk zette een lerend netwerk op met bedrijven die een traject lopende hebben op weg naar een mantelzorgvriendelijk hr-beleid.

Aquafin is één van die bedrijven. Het mantelzorgvriendelijk hr-beleid kadert binnen hun visie op welzijn: zinvolle jobs in een veilige, zorgzame en gezonde omgeving die uitnodigt tot ontplooiing. Aquafin organiseerde een bevraging om te peilen of mantelzorg leeft bij de medewerkers. Op die manier brengt het bedrijf ook in kaart hoeveel mantelzorgers het telt en wat hun verwachtingen zijn.

Drie pijlers van een mantelzorgvriendelijk hr-beleid

1. Ontwikkel een visie: hoe gaat de organisatie om met mantelzorgers en met de noden op de werkvloer. Start met een kwalitatieve bevraging. Hilde Weckhuysen: “Dat kan omslachtig klinken maar neem de tijd om voldoende respondenten te bereiken.” Sylvie Synaeve van Aquafin vult aan: “We leren dat maatwerk vereist is om de behoeften van de mantelzorger te vervullen. Ga er gemakshalve niet van uit dat een mantelzorger altijd minder uren wil werken. Misschien wil de mantelzorger voltijds blijven werken als het werk een energiegever is. Praat over het takenpakket, flexibiliteit en afspraken over tijdsonafhankelijk werken.”
2. Een cultuur van bespreekbaarheid. Mantelzorgers weten vaak niet waar ze terecht kunnen en hebben nood aan een correcte en consistente procedure. Sylvie Synaeve van Aquafin: “We zetten in op een zorgzaam netwerk binnen de organisatie. Dat betekent dat we niet zozeer één contactpersoon aanwijzen. Iedereen draagt medeverantwoordelijkheid: hr, leidinggevenden, vakbonden, vertrouwenspersoon, collega’s. Ze zijn een luisterend oor en verwijzen door.” Ze erkent dat een cultuur opbouwen een werk is dat tijd vraagt. “We trainen leidinggevenden om de kwaliteit van de gesprekken met hun medewerkers te verhogen en niet alleen over operationele thema’s in dialoog te aan. Ook over de mens achter de functie. Dan komt de mantelzorgnood naar boven.” Hilde Weckhuysen ontwikkelde met het Mantelzorgnetwerk een leidraad met concrete handvatten voor leidinggevenden, én reflectietools voor de mantelzorger om het gesprek aan te gaan.
3. Maatregelen. Maatregelen voor de mantelzorger steunen op de visie op mantelzorg. Maatregelen kunnen bijvoorbeeld betekenen dat het thema mantelzorg expliciet is opgenomen in hr-processen zoals onboarding en opleiding. Hilde Weckhuysen: “Organisaties hebben wel eens een verkeerdelijk beeld van mantelzorgers als zwakke schakels terwijl ze over sterke competenties beschikken. Denk aan hun empathisch vermogen en organisatievaardigheden. Bovendien: één op de vijf Vlaamse jongeren is mantelzorger, dus zeker niet alleen ervaren medewerkers nemen die rol op. Aandacht voor mantelzorg verhoogt je aantrekkelijkheid als werkgever, versterkt de retentie en vermindert het absenteïsme.” Aquafin monitort het effect van een mantelzorgvriendelijk hr-beleid. Ze beschikken over hr-data op het vlak van verzuim, verloop en welzijn. “Maar bovenal evalueren we door kwalitatieve gesprekken aan te gaan”, aldus Sylvie Synaeve.