Conflicten ombuigen naar samenwerking

Volgens trainingsspecialist Kristine Schryvers kosten slecht beheerde conflicten de samenleving in Nederland 1,7 miljard euro per jaar. Ze ziet een negatieve impact op absenteïsme, personeelsverloop, productiviteit en commercieel imago. Dat vraagt een aanpak op individueel, team- en organisatieniveau. “Passionele debatten moeten mogelijk blijven.”

Om het vermogen om goed met conflicten om te gaan te verhogen, moet je volgens Marcel en Melanie Van der Avert van Zenith NV, eerst ieders geprefereerde conflictstijl kennen. Dat zijn er vijf:

• Conflictvermijdend. Gevolg: het conflict rot onder het tapijt en blijft latent aanwezig.
• Meegaand. Deze mensen zijn de teddyberen in het conflict. Het belang van de anderen primeert.
• Forcerend. Mijn belang primeert. De impact van het conflict op de relatie is niet mijn probleem.
• Samenwerkend en probleemoplossend. Dat vraagt actief luisteren en tegelijk opkomen voor wat je wil.
• Inschikkend: het compromis vinden tussen bovenstaande vier stijlen.

Vakjes

Je persoonlijkheid heeft impact op de voorkeursstijl. Daarom is het waardevol om kennis over persoonlijkheidsprofielen binnen te brengen in teams. Zo komt de verklaring voor conflicten aan de oppervlakte. Bijvoorbeeld wanneer iemand met veel oog voor detail in conflict gaat met een collega die snelheid boven nauwkeurigheid verkiest.

Marcel en Melanie Van der Avert counteren de kritiek dat je medewerkers op die manier een etiket toekent of in een vak catalogeert. “We meten geen types, wel kenmerken die in een zekere mate aanwezig zijn. Het is geen binair verhaal. Er is ruimte voor grijstinten. De bedoeling is om een dialoog op te zetten die de dingen bespreekbaar maakt. Aanvankelijk reageren mensen misschien defensief, maar daarna ontstaat begrip voor elkaars standpunt.”

Psychologische veiligheid om conflicten op te lossen

Volgens Kristine Schryvers hebben we allemaal gedragsvoorkeuren. “Die meten we. Opvallend: doorgaans overschatten mensen hun aanpassingsvermogen en -flexibiliteit. Het goede nieuws is dat je gedragsprofiel kan evolueren.”

Je kan dezelfde oefening niet alleen doen met individuen, maar ook op niveau van teams en zelfs organisaties. Want op gebied van bedrijfscultuur manifesteren er zich elementen die bijdragen tot conflict. “De manier waarop je omgaat met conflicten en wat je daaruit leert, zijn indicatoren van de bedrijfscultuur.” Een belangrijke voorwaarde om conflicten bespreekbaar te maken, is psychologische veiligheid. “De aanwezigheid van zo’n psychologisch veilige omgeving laat toe om nog steeds passionele debatten te voeren.”